/لایحه پیشگیری از وقوع جرم؛ بایدها و نبایدها/
یک حقوقدان:
پیشگیری از جرم با بخشنامه و قانون محقق نمی‌شود
لایحه بر اساس احساسات و حدس و گمان شکل گرفته است

یک وکیل دادگستری با بیان اینکه کار اساسی برای ریشه‌کن کردن جرم، علت‌یابی است، گفت: جرم‌زدایی به فرهنگ‌سازی و مطالعات و بررسی‌های روانشناسانه نیاز دارد و به همین سادگی صورت نمی‌گیرد؛ لذا باید بسترهای زایش جرم را شناسایی کنیم و به فرهنگ‌سازی و برقرار کردن تعادل اجتماعی رو بیاوریم...

احمد بشیری در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در تحلیل لایحه پیشگیری از وقوع جرم تصریح با بیان اینکه زایش جرم در هر اجتماعی به عواملی مانند فقر، بیکاری، ناامنی اجتماعی و نبود عدالت اجتماعی بستگی دارد، تصریح کرد: اگرچه لایحه پیشگیری از وقوع جرم لایحه خوبی است ولی در حدود 50 شخصیت حقیقی و حقوقی را در نظر گرفته است و این شخصیت‌ها باید در اجرای این لایحه با هم همکاری کنند. در واقع نهادهایی مانند سازمان بهزیستی، نیروهای مسلح و ستاد مبارزه با قاچاق از قبل وجود داشته و دارند و این لایحه دوباره این سازمان‌ها را گرد هم جمع کرده است. حال باید این موضوع را مطرح کرد که اگر این سازمان‌ها وظایف خود را به نحو احسن انجام می‌دادند دیگر چه نیازی به تصویب این لایحه بود؟

وی با بیان اینکه این لایحه جز صرف بودجه فایده‌ عملی‌ای ندارد، افزود: اجرای این لایحه بار مالی سنگینی دارد زیرا در حد یک وزارتخانه می‌باشد.

این حقوقدان با تاکید بر ضرورت "ایمن‌سازی محیط در جامعه" اظهار کرد: ایمن‌سازی محیط یعنی رفع بیکاری، رفع تورم و از بین بردن فقر زیرا زمانی که این عوامل نباشد، کمتر کسی مرتکب جرم می‌شود.

بشیری با بیان اینکه در حال حاضر بدون پرداختن به علت اصلی جرم به دنبال معلول هستیم، خاطرنشان کرد: در واقع جرم یک معلول است و معلول هم می‌تواند علت‌هایی داشته باشد. باید این علت‌ها را بررسی کرد و آنها را از بین برد تا معلول آن هرگز به وجود نیاید.

وی یادآور شد: اگر لایحه پیشگیری از وقوع جرم بتواند از جرایم اتفاقی جلوگیری کند ـ نه جرایمی که از روی اضطرار انجام می‌گیرد ـ می‌تواند لایحه خوبی باشد. در واقع باید به محسوسات و نه به احساسات و حدس و گمان توجه کنیم. این لایحه بر اساس احساسات و حدس و گمان شکل گرفته و بیشتر برای پاک کردن صورت مساله است، در صورتی که ما باید اصل مساله را از بین ببریم.

این وکیل دادگستری با بیان اینکه پیشگیری از وقوع جرم با بخشنامه، مصوبه و حتی قانون محقق نمی‌شود، گفت: کسی که مستاصل و مضطر باشد و خانواده خود را در حال نابودی ببیند، چه قانون وجود داشته باشد چه وجود نداشته باشد، دست به انجام هر کاری می‌زند. به عنوان مثال، باید شرایطی را به وجود آورد که کسی رغبت به دزدی پیدا نکند وگرنه با قطع کردن دست دزد یک انسان ناقص را به اجتماع اضافه کرده‌ایم.

بشیری در پایان تاکید کرد: باید ریشه جرم را پیدا کنیم و سرچشمه‌ای را که جرم از آنجا نشات می‌گیرد، ریشه‌کن کنیم. امکان دارد مجازات برای از بین بردن جرم موثر باشد ولی کار اساسی برای ریشه‌کن کردن جرم، علت‌یابی است و این امر به فرهنگ‌سازی و برقرار کردن تعادل اجتماعی از طریق از بین بردن فقر و بیکاری و سایر عوامل جرم‌زا نیاز دارد.